Algemene prijs- en marktontwikkelingen

Diverse mondiale en landelijke ontwikkelingen beïnvloeden de prijzen. Vooral de oorlog in de Oekraïne in combinatie met diverse sancties heeft een groot effect op de prijzen van landbouwproducten, grondstoffen en energieprijzen. De inflatie was na de verschillende lockdowns door Corona al hoog, maar deze is de laatste maanden nog verder opgelopen.

Om de inflatie af te remmen heeft de Europese Centrale Bank de rente laten oplopen. Dit heeft in combinatie met de onzekerheid over Oekraïne ook invloed op de hypotheekrente. Hoewel de rente historisch laag is, leidt een rentestijging wel tot terughoudendheid of zelfs afzien van aankoop (door financieringsproblemen) bij potentiele kopers. De makelaars herkennen dit door een afname van het aantal belangstellenden. Dit leidt ook tot minder overbiedingen. Wel wordt er nog vaak meer betaald dan de vraagprijs.

In de bouwnijverheid is de krapte voelbaar. Er zijn te weinig vakmensen en bedrijven hebben volle orderportefeuilles, waardoor lange wachttijden gelden. De bouwbedrijven hebben veel last van het gebrek aan grondstoffen in combinatie met de sterke vraag. Hierdoor is materiaal schaars en vaak duurder dan begroot. Dit maakt producten duurder, maar er gaan ook bouwbedrijven door failliet als de prijsstijging onvoldoende kan worden doorberekend aan klanten.

Tot slot houdt de stikstofcrisis de woningmarkt in een greep. Om grootschalig (conform de ambities van de Rijksoverheid) te mogen bouwen zal de stikstof-productie omlaag moeten. Provincies moeten hiervoor uitvoeringsplan opstellen. Maatschappelijke druk maakt besluitvorming complex, waardoor het risico op vertraging in de woningbouwproductie bestaat.

De invloed op de grondexploitaties is vooralsnog beperkt, maar kan toenemen naarmate de genoemde onzekerheden en prijseffecten langer voortduren. Voor de grondprijzen wordt voorlopig uitgegaan van een inflatoire stijging (lange termijn inflatie) van 2%. Dat is het gevolg van residueel rekenen: het effect van de hoge VON prijzen wordt afgeremd door de eveneens hoge bouwkosten. De grondexploitaties kennen een korte looptijd, waardoor de invloed van indexen gering is. Eind 2022 staat een herziening van de grondexploitatie Westergouwe (uitbreiden grondexploitatie met fase 4) waarbij kan worden geanticipeerd op deze risico’s. In het eerste kwartaal van 2023 vindt de gebruikelijke actualisatie van de grondexploitaties Spoorzone en Westergouwe plaats.